tun

tun

I     〈onovergankelijk werkwoord〉

1 doen

2 〈regionaal〉aan 't … zijn ⇒ doen

3 〈regionaal; als hulpwerkwoord ter omschrijving van de conjunctief〉

♦voorbeelden:

1    ich habe zu tun • ik heb het druk

      immer zu tun haben • steeds bezig, in de weer (moeten) zijn

      er hatte dort geschäftlich zu tun • hij was daar voor zaken

      sie hat noch in der Küche zu tun • ze moet nog wat doen in de keuken

      tu doch nicht so! • stel je niet zo aan!

      sie tut nur so • zij doet maar alsof

2    die Mutter tut kochen • de moeder is aan 't koken

3    wenn er das wissen tät(e) • als hij dat zou weten

II   〈overgankelijk werkwoord〉

1 doen

♦voorbeelden:

1    jemandem Gutes tun • goed doen voor iemand

      〈onpersoonlijk werkwoord〉 es tat einen Knall • er viel, kwam een knal, klap

      einen Schrei, Seufzer tun • een kreet, zucht slaken

      er will sehen, was sich tun lässt • hij zal, wil wel eens kijken wat er aan te doen is

      so, das wäre getan! • zo, dat was dat!, zo, dat is gebeurd!

      es tun • (a) het doen 〈ook coïteren〉; (b) genoeg zijn, (ook al) goed zijn • (c) het (uit)houden, meegaan

      〈informeel〉 das tut nichts • dat doet er niet toe

      〈informeel〉 was tuts? • wat zou het?

      〈informeel〉 was tut das schon? • wat geeft dat nou?

      was tun? • wat te doen?

      tus doch! • doe het dan!

      〈informeel〉 viel an jemandem tun • veel voor iemand doen

      damit ist es nicht getan • daarmee is de zaak nog niet rond, afgewerkt

      sonst bekommst, 〈informeel〉kriegst du es mit mir zu tun! • anders krijg je met mij te maken!

      〈formeel〉 es ist um ihn getan • (a) het is met hem afgelopen, gedaan; (b) het is met hem gebeurd, hij heeft het erg, lelijk te pakken

      nichts mit etwas, jemandem zu tun haben wollen • niets met iets, iemand te maken willen hebben

      es mit dem Herzen zu tun haben • het aan het hart hebben

      ohne dass ich etwas dazu getan hätte • zonder dat ik er iets voor, aan gedaan had

      〈informeel〉 die Kinder zur Oma tun • de kinderen naar oma brengen

III   sich tun 〈wederkerend werkwoord〉

1 gebeuren ⇒ aan de hand, gang zijn

2 doen

♦voorbeelden:

1    es tut sich einiges im Lande • er is een en ander losgekomen, in beweging gekomen in het land

2    sich wichtig tun • gewichtig doen